Şanlıurfa
DOLAR34.0692
EURO37.7489
ALTIN2730.4

Pandemi döneminde en büyük darbeyi esnaf yedi

  • Yazdır
  • A
    Yazı Tipi
  • Yorumlar
Pandemi döneminde en büyük darbeyi esnaf yedi
Abone ol

Vatandaş bu dönemde daha çok gıda ve sağlığa para harcıyor. Bu durum bir çok sektöre olumsuz biçimde yansıdı.  İşsizliğin, hayat pahalılığının yoğun biçimde hissedildiği Urfa'da da durum diğer illerden farklı değil.  Tablo gittikçe ağırlaşıyor. Urfa'da tarihi çarşılar eski canlılığını arıyor.  Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, mevcut durumu şöyle özetledi: '' Haziranda birçok işyeri açıldı ama iş yapamıyorlar. Mesela kahvehaneler açıldı ama oyun oynatamıyor. 100 binin üzerinde kahvehane var. Neticede işyeri buralar en küçüğü 4 kişi çalıştırıyor. Daha büyükleri 15 kişi çalıştırıyor. 4 kişi çalıştıranda bile aileleriyle birlikte 20-30 kişi ekmek yiyor. Gıda sektörü dışındaki tüm sektörlerde bir tıkanıklık var. Gerçi gıda satanlar da tam toparlanamadı, orada da ciddi haksız rekabete var. Devlet elinden geldiği desteği verdi, ama sonuçta borçlanma verilen destek. Sosyal güvenlik primleri ötelendi.

 

Bazı ödemeler yıl başına kadar uzatıldıysa da insanlar önlerini göremedi. İşyerleri için bir gün çok önemli. Bir gün dükkânınız kapalı kalsın bir haftada onun zararını temin edemezsiniz. Çünkü elinizdeki son tüketim tarihi doldu, malın bir bölümü bozuldu. 65 yaş üstündeki esnaflar düne kadar dükkânına gelemedi. Düğün salonları kapandı. Altın fiyatları da çok yükseldiği için insanlar düğün günlerini ertelemek durumunda kaldı. Bin kişilik düğün 100-150 kişiyle yapılıyor. Bir düğün demek ev gereçlerinden tutun, yemeği, taksicisi, kuaförü 415 meslek dalını ilgilendiriyor. İki bayram geçirdik. Özel günler esnafın olmazsa olmazı. Konfeksiyon sektörü bitti. Martta tam kışlık ürünlerin satılacağı mevsimde sezon geçti. Elindeki tüm tekstil ürünleri çeklerinin senetleri verilmiş tam satıp paraya çevirecek işler durdu. Pazarcı esnafının sıkıntısı daha beter. Borçlandılar ama mallar elinde kaldı. Taksici için de önce tek çift plaka yapıldı sonra ondan dönüldü. Halk otobüsleri diğer toplu taşıma araçları yarı kapasiteyle çalışmak durumunda kaldı.

 

Okullar açılacak deniyor gerçekten açılacak mı? Şimdi insanlar aldıkları krediyle ya kırtasiye malzemesi aldı ya da borcunu ödedi ne olacak şimdi. Okul açılmazsa aldığı ürün de elinde kalacak. Zincir marketlerde de esnafın ve kırtasiyecinin sattığının yüzde 30 altında ürün veriyor, ticarette bir ahlak olması gerekiyor. 10 bin noktada satışı olan perakendeci malı toplayıp götürüyor yurttaş da oradan alıyor. Bizim 1 yılda yaptığımız satışı onlar 10 dakikada yapıyor. Ee bizim elimizde mal kaldı. Elimizdeki okul formasını eşofmanını ne yapacağız. Her yıl renk, amblem, modeli değişiyor. 415 mesleğin tamamında sıkıntı büyük. İnsanlar ölüm kalım davasında gidip de mobilya mı alacak. Badana mı yaptıracak. İnsanlar sağlığına yetiştiremiyor ki gidip parayı buralara harcasın. Sektörlerin hepsi hakikaten zor durumda. Tabii devletin yaptığı ötelemeler, hepsi çok olumlu, ama yeterli mi denince esnaf iş yapmak istiyor. Diyor ki dükkânımdaki malı satamazsam ben çocuklarıma ne götüreceğim. İnsanlarda bir bıkkınlık var.

 

Yapılan destekler gerçekten küçümsenecek boyutta değil. Ama gün geçtikçe yük daha ağırlaştı. Dün entübe odasındaydık, bugün ölüyoruz diye feryat ediyor. İnsanlar aç olduğu sürece iş yapamadığı sürece, kurallar uygulanmadığı sürece mecburen öyle. İnsanlar şimdi kuaföre gitmiyor. İnsanlar alışveriş yapacak ki hayat canlansın. Ama belirsizlik süreci, insanlar kilitleniyor artık.

Son dakikalara bakıyor bugün kaç ocak söndü yarın ben olur muyum? 

Sıkıntı kapıya gelmiş hâlâ hele dur bakalım ne olacak diyoruz.  İnsanlar para kazanamadığı sürece alışveriş etmiyor. Bizim velinimetimiz işçi, memur, dar gelirli. Eğer onlar paralı olursa biz de para kazanıyoruz. 

Keşke demeyeceğimiz bir döneme girilmesi gerekiyor. O da ancak pandemi sürecinin bitmesiyle olur. Bu dönemde biz esnaf sanatkârlar olarak devlete olan borçlarımızı ödemek istiyoruz.  Vergimizi zamanında verelim. Ama diyoruz ki devlet bize ödenebilir bir şekilde borçlarımızı yapılandırsın.

Aldığımız borçları tek pencereden ödeyelim diyoruz. Şimdi 10 tane borçlanma yapmışız hepsi ayrı ayrı. Ev taksitine girmişsin, kredi kartı borcun, stopajın var. Mesela gelirin 3 bin TL her biri 500-300 TL olunca ödeme yapamıyorsun. Çeklerin senetlerin geri dönünce kredi alamıyorsun. Bu sefer icra takibi görüyorsun.  Biz diyoruz ki elektrik su parasında, akaryakıtta ÖTV, KDV kalksın. Kredi kartı gibi borcunu ödemezsen gelen yük tefeci faizini geçiyor. Hiç borcun bitmiyor. Vergi borcumuz, sosyal güvenlik borcumuz var, kredi borcumuz var. Aldığımız ürüne verdiğimiz çekimiz senedimiz var, kira stopajı var. Bunların hepsi tek çatıda toplansın.

Bizim sıkıntımız şu, biz iş yapamadığımız zaman yanımızda çalışan kalifiye elemanı çıkardığında tekrar onu bulmak çok zor. Esnaf sanatkârlar olarak küçük rötuşlarla büyük işler yapan kahraman bir ordu gibiyiz. 900 yıllık geçmişi olan bir teşkilatız. 2 milyon 50 bin işyeri var. Her biri yanında 5 kişi istihdam ediyor. Ülke nüfusunun altıda biri.  Esnaf ekonominin barometresi. İnsanlar iş yapsın yapmasın farklı işkollarına yöneliyor. Kapananlar kadar da açılan ve el değiştiren de var. Yeni meslekler ortaya çıkıyor. İstihdam alanı yok. Kimse işçi almıyor. Çalışanın maaşı artmıyor. Onun için de bir güvensizlik var. Yeni olanaklar yeni iş imkanları olmadığı sürece sıkıntı devam ediyor. Lokantalar açılmasına rağmen masa sayısı azaldı. İnsanların yeme alışkanlıkları değişti artık dışarıya çıkmıyorlar. Çok yüksek kiralar ödeyen bu işletmeler gerçekten mağdur durumda.  Yanınızda çalıştırdığınız kalifiye elemanı işten çıkarsanız aşçıyı kovsanız bir daha bulamazsınız. En azından işletmelere çalışanlara bir nakit destek olsun dedik.''


  • 0
    SEVDİM
  • 0
    ALKIŞ
  • 0
    KOMİK
  • 0
    İNANILMAZ
  • 0
    ÜZGÜN
  • 0
    KIZGIN
Şanlıurfaspor kongre kararı aldıÖnceki Haber

Şanlıurfaspor kongre kararı aldı

UEFA'dan Arda Kardeşler'e görevSonraki Haber

UEFA'dan Arda Kardeşler'e görev

Yorum Yazın

Başka haber bulunmuyor!

Ana Sayfa
Web TV
Foto Galeri
Yazarlar