2026 yılı bütçesine ilişkin veriler, vergi gelirlerinde tevkifat (kaynakta kesinti) yönteminin ağırlığının daha da arttığını gösterdi. Gelir vergisinin yüzde 92’si, KDV’nin ise yaklaşık yüzde 43’ü tevkifat yoluyla tahsil edilecek. Öte yandan Meclis’e sunulan son torba yasa teklifi, bir yıldan fazla süreyle elde tutulan bazı yatırım fonu kazançlarında uygulanan tevkifat istisnasını daraltıyor.
Tevkifat Vergi Tahsilatının Belkemiği Haline Geldi
Bütçe teklifine göre 2026 yılında toplam vergi gelirlerinin 15 trilyon 631 milyar TL olması bekleniyor. Bunun önemli bir kısmı gelir, kurumlar ve KDV kalemlerinden oluşuyor.
Tevkifat oranlarına bakıldığında:
• Gelir vergisinin yüzde 92’sinden fazlası,
• Kurumlar vergisinin yüzde 5,5’i,
• Katma Değer Vergisi’nin (KDV) yaklaşık yüzde 43’ü
kaynağında kesinti yöntemiyle tahsil edilecek.
Tevkifat, özellikle ücret ödemeleri, serbest meslek ödemeleri ve KDV’ye tabi işlemlerde devletin vergi toplama güvencesini artıran en etkili araçlardan biri olarak değerlendiriliyor. Bu yöntem sayesinde hem vergi tahsilatı hızlanıyor hem de kamu gelirlerinde düzenli nakit akışı sağlanıyor.
Torba Yasayla Fon Kazançlarındaki İstisna Daraltılıyor
17 Ekim’de TBMM’ye sunulan “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, yatırım fonlarına yönelik önemli bir düzenleme içeriyor. Teklifin 4. maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67. maddesinde yer alan tevkifat istisnası yeniden tanımlanıyor.
Mevcut uygulamada;
• Portföyünün en az yüzde 51’i Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerinden oluşan fonlarda,
• Katılma payının bir yıldan fazla elde tutulması halinde,
• Kazançlar tevkifata tabi tutulmıyor ve beyanname verilmiyordu.
Yeni düzenlemeyle bu istisna daraltılıyor. Buna göre:
• Sadece nitelikli yatırımcılara satılan,
• TEFAS’ta işlem görmeyen,
• Portföy sınırlamalarına tabi olmayan serbest fonlar,
bir yıldan fazla elde tutulsa dahi tevkifat istisnasından yararlanamayacak.
Bu fonlardan elde edilen kazançların vergi planlama aracı olarak kullanılmasının önüne geçilmesi amaçlanıyor. Buna karşın, Borsa İstanbul’da işlem gören ve genel yatırımcılara açık fonlarda istisna uygulanmaya devam edecek.
Teklifin gerekçesinde, düzenlemenin:
• Vergi dışında kalan alanları kapsama alma,
• Kayıt dışılık ile mücadele,
• Vergi adaletini güçlendirme
amacı taşıdığı vurgulandı.
2026 Bütçesinde Vergi Gelirlerinin Dağılımı
Plan ve Bütçe Komisyonu’na sunulan teklifin detaylarına göre 2026 yılında:
• Gelir ve kurumlar vergisi toplamı: 5 trilyon 298 milyar TL
• Dahilde alınan mal ve hizmet vergileri: 6 trilyon 902 milyar TL
• KDV: 3 trilyon 539 milyar TL
• ÖTV: 2 trilyon 549 milyar TL
Bu rakamlar, toplam vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 34’ünün gelir ve kurumlar vergisinden, yüzde 44’ünün ise mal ve hizmet vergilerinden oluşacağını ortaya koyuyor.
Tevkifat yoluyla tahsil edilecek tutarlar ise şöyle:
Vergi Türü | Toplam Tahsilat | Tevkifat Yoluyla Tahsilat |
Gelir Vergisi | 3,558 trilyon TL | 3,287 trilyon TL |
Kurumlar Vergisi | 1,740 trilyon TL | 9,4 milyar TL |
Dahilde Alınan KDV | 3,539 trilyon TL | 1,521 trilyon TL |
Yeni düzenlemeyle birlikte hem bütçede tevkifatın payı artıyor hem de yatırım fonu kazançlarına yönelik vergi istisnası daha sınırlı bir şekilde uygulanacak. Ekonomistler bu adımın uzun vadeli sermaye piyasası yatırımlarını teşvik ederken vergi tabanını da genişletmeyi hedeflediğini belirtiyor.
Yorum Yazın